I MI BOKE OBILJEŽILA MEĐUNARODNI DAN LJUDSKIH PRAVA RADIONICOM S INSTITUCIONALIZOVANIM OSOBAMA SA PSIHOSOCIJALNIM INVALIDITETOM

Inicijativa mladih s invaliditetom Boke (I MI Boke) je u petak, 8. decembra 2023. godine, sa početkom u 9:00 časova, održala Radionicu s osobama sa psihosocijalnim invaliditetom smještenim u JZU Specijalnoj bolnici za psihijatriju Kotor. Radionica je organizovana uoči 10. decembra, Međunarodnog dan ljudskih prava, a vodila ju je psihološkinja Julijana Cicović-Maslovar. Pozdravljamo spremnost ove ustanove da sarađuje s I MI Boke i omogući nam rad sa pacijentima.

Iako je JZU Specijalna bolnica za psihijatriju Kotor ustanova za bolničko liječenje osoba sa psihosocijalnim invaliditetom, te samim tim njihov privremeni boravak u ovoj ustanovi, veliki broj pacijenata ovdje provode decenije svog života, jer država i lokalne samouprave, a naročito sistem socijalne i dječje zaštite ne rade ništa da se stvore uslovi za njihov dostojanstven život u zajednici. Naime, iako su prije više od 10 godina, kao usluge podrške za život u zajednici Zakonom o socijalnoj i dječjoj zaštiti propisani stanovanje uz podršku, pomoć u kući i personalna asistencija, još uvijek nijedna od ovih usluga nije dostupna osobama sa psihosocijalnim invaliditetom koje žele da se iz JZU Specijalne bolnice za psihijatriju Kotor vrate u svoje lokalne zajednice i započnu samostalan život.

Ovo je treća radionica I MI Boke s ovom grupom učesnika, a na prve dvije se govorilo o mogućnostima ostvarivanja prava iz oblasti socijalne zaštite i prelaska iz institucionalnog smještaja u samostalan život u zajednici. Na Radionici je učestvovalo 14 muškaraca sa psihosocijalnim invaliditetom, a fokus je stavljen na preporuke aktivnosti koje bi unaprijedile njihovo učešće u zajednici. Učesnici su preporučili i organizovanje posjeta vjerskim objektima (manastir Ostrog), organizovanje izleta žičarom Kotor-Lovćen, a za šta bi im značajno bilo da imaju sopstveno vozilo radi lakše organizacije i prevoza. Učesnici su takođe istakli da bi im knjige i mogućnost korišćenja interneta umnogome olakšalo boravak u ovoj ustanovi zatvorenog tipa.

Ova Radionica je dio projekta „Krajnje vrijeme za unaprjeđenje ljudskih prava OSI”, koji je podržan kroz subgranting program u okviru projekta „U pravo vrijeme - Podrška zaštitnicima/ama ljudskih prava i OCD u oblasti promocije ljudskih prava i razvoja demokratske političke kulture”, koji realizuju nevladine organizacije Juventas, Help - Hilfe zur Selbsthilfe, Centar za monitoring i istraživanje – CeMi, Kvir Montenegro i Otvoreni centar Bona fide, finansira Delegacija Evropske unije kroz program Evropski instrument za demokratiju i ljudska prava za Crnu Goru 2022 (EIDHR) – ctr. 438-535, a kofinansira Ministarstvo javne uprave. U okviru projekta je, pored ove Radionice i one održane uoči Međunarodnog dana osoba s invaliditetom (OSI) u JU Zavodu „Komanski most” u Podgorici, planirano održavanje još dvije radionice sa korisnicima/ama usluga JU Doma starih „Grabovac“ Risan i učenicima/ama JU Resursnog centra za sluh i govor „Dr Peruta Ivanović”.

Do kraja avgusta 2024. godine će se organizovati Donatorsko veče za poboljšanje uslova života institucionalizovanih OSI, kojim će se prikupiti sredstva za realizaciju jedne ili više aktivnosti koje preporuče učesnici/e radionica u pomenutim institucijama. U tom smislu, preporuke učesnika Radionice smještenih u JZU Specijalnoj bolnici za psihijatriju Kotor će biti uzete u obzir u planiranju cilja ovog događaja. Nadležne institucije, ali i cjelokupno društvo moraju raditi na senzibilizaciji i uspostavljanju uslova za samostalan život osoba sa psihosocijalnim invaliditetom u svim lokalnim zajednicama u Crnoj Gori. To je najbolje učiniti na način što će svi subjekti u društvu preuzeti dio odgovornosti i preduzeti korake na finansiranju, sprovođenju i/ili praćenju aktivnosti za deinstitucionalizaciju i inkluziju osoba sa psihosocijalnim invaliditetom u redovne tokove života.